Santa Gurutz egunean, maiatzaren 3an, ezpata-dantza egiten da Legazpian. XVII. mendetik gaurdaino ezpata-dantza egin dela erakusten duten agiriak daude. Oktabario dantza izenarekin ere ezagutzen da, XIX. mendearen tarte batean Gorpuzti egunaren zortziurrenean egin izan zelako. Meza nagusiaren ondoren egiten da ezpata-dantza.

Bina ezpata txiki daramatzaten hiru dantzarik, buruzagi edo gidoi batek eta ezpara-luze bana daramaten 9-11 ezpata-dantzarik osatzen dute taldea. Gipuzkoako dantzaren ohiko mugimenduez gain, parrila edo arrosa izenekoa egiten da, eta haren gainean altxatzen dute buruzagia.

Kapela-dantza izeneko soka-dantza maiatzaren 4an egiten da Legazpian, Santa Gurutz jaietan. Sustraiak taldea arduratzen da ohiko soka-dantza hau egiteaz eta bere bereizgarria dantzariek garai bateko olagizonek erabiltzen zuten antzeko kapela handi bat janzten dutela da.